თურქულ ოპოზიციურ გაზეთ „ჯუმჰურიეთში“ (Cumhuriyet – ქემალისტური სახალხო-რესპუბლიკური პარტიის ორგანო, გამოდის 1924 წლიდან) გამოქვეყნებულია პოლიტიკური მიმომხილველის მეჰმედ ალი გიულერის სტატია, რომელშიც თავისებურად არის განმარტებული როგორც დასავლეთის ანტირუსული პოლიტიკა, ასევე „გამართლებულია“ რუსეთის შეჭრის მიზეზები უკრაინაში: სავარაუდოდ, ამერიკას განზრახული აქვს რუსეთი ნატოსა და თავისი სატელიტების მეშვეობით ალყაში მოაქციოს — ბალტიისა და შავი ზღვების, კავკასიისა (საქართველოს) და ცენტრალური (შუა) აზიის რეგიონების მხრიდან. მსგავსი სტრატეგია აქვს ამერიკას ჩინეთის მიმართაც. რუსეთი კი ცდილობს თავი აარიდოს ალყაში მოქცევას და ამერიკის სტრატეგია დაარღვიოს. სტატიას ასეთი სათაური აქვს: „უკრაინის ომი და გადატრიალების მცდელობები პაკისტანში და ყაზახეთში“.
მართლაცდა, რა კავშირი აქვს პაკისტანისა და ყაზახეთის მოვლენებს უკრაინის ომთან?
როგორც ავტორი წერს, ბევრს არ შეუმჩნევია, რომ რუსეთის რუსეთ-უკრაინის ომის დროს ორი მნიშვნელოვანი მოვლენა მოხდა:
პირველი — აშშ-მა უკმაყოფილება გამოხატა პაკისტანის პრემიერ-მინისტრის იმრან-ხანის მიერ გატარებული პოლიტიკით, რომელიც ეურჩებოდა ვაშინგტონის რჩევა-დარიგებებს და რუსეთთან დაახლოებას ცდილობდა. „ურჩობის“ მაგალითები ბევრია: იმრან-ხანმა ამერიკას ავღანეთიდან გამოსვლის შემდეგ იმის უფლება არ მისცა, რომ პენტაგონს პაკისტანის სამხედრო ბაზებით ესარგებლა, უფრო მეტიც — პრემიერი აშშ-ის ოპერაციას ავღანეთში საერთოდ შეცდომად თვლიდა; იმრან-ხანმა მოსკოვში ხშირად დაიწყო სიარული და გაეროში რუსეთს მხარს უჭერდა; იმრან-ხანი არ შეუერთდა ანტირუსულ სანქციებს და თვით ინდოეთიც კი შეაქო ანალოგიური პოზიციის გამო; იმრან-ხანმა წინააღმდეგობა გაუწია ამერიკელ დიპლომატებს, რომლებიც მასზე ზეწოლას შეეცადნენ („წადი თანამდებობიდან, ყველაფერს გაპატიებთ, თუ არ წახვალ, დაგამხობთ“) და განაცხადა — „მე დღემდე თავი არავისთვის დამიხრია და არც ჩემს ხალხს არ დავახრევინებ“. აშშ შეეცადა პაკისტანში პოლიტიკური კრიზისი გამოეწვია და პარლამენტში თავისი ლობისტები აამოქმედა მთავრობის დამხობის მიზნით, მაგრამ იმრან ხანმა დაასწრო და ქუჩაში თავისი მხარდამჭერები გამოიყვანა. პრემიერ-მინისტრის მხარე დაიკავა პაკისტანის სახმელეთო ჯარების სარდალმაც. საბოლოოდ, ქვეყნის პრეზიდენტი არიფ ალვი იძულებული გახდა თვითონ პარლამენტი დაეთხოვა.
მეორე — ყაზახეთში უშიშროების სამსახურმა დააკავა პიროვნება, რომელსაც პრეზიდენტ ყასიმჟომართ თოყაევის მკვლელობა ჰქონდა დავალებული უცხოური სპეცსამსახურის მიერ. როგორც ცნობილია, პრეზიდენტმა ამ ორი თვის წინ მომხდარი არეულობების დროს პოსტი შეინარჩუნა და პრაქტიკულად იგივე პოლიტიკას ატარებს, როგორსაც ალექსანდრე ლუკაშენკო, ანუ არ წყვეტს კავშირებს რუსეთთან, ამერიკის ზეწოლის მიუხედავად.
ავტორის აზრით, ყოველივე ზემოთ თქმულიდან გამომდინარე, რუსეთის მოქმედება განხილული უნდა იქნეს აშშ-ის (ნატოს) საალყო სტრატეგიაზე პასუხის სახით. წინააღმდეგ შემთხვევაში არის იმის რისკი, რომ მსჯელობა რუსეთის შეჭრის თაობაზე ომის საწინააღმდეგო აპოლიტიკურ ხაფანგში მოექცევა.
თარგმნა სიმონ კილაძემ
