აშშ-ს ერ­ოვ­ნუ­ლი უშ­იშ­რო­ებ­ის საბ­ჭოს რუ­სე­თის და ევ­რო­პის სა­კითხებ­ში ყო­ფი­ლი ხელ­მძღვა­ნე­ლი, ფი­ონა ჰი­ლი უკ­ვე წლე­ბია პუ­ტი­ნის პი­როვ­ნე­ბას სწავ­ლობს. უკ­რა­ინ­აში მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნე­ბის, ას­ევე, პუ­ტი­ნი­სა და შე­საძ­ლო ბირ­თვუ­ლი ომ­ის შე­სა­ხებ მიმ­დი­ნა­რე ცხა­რე დის­კუ­სი­ებ­ის ფონ­ზე, ჰი­ლი ამ­ერ­იკ­ულ გა­მო­ცე­მა „პო­ლი­ტი­კოს“ ესა­უბ­რა. „პო­ლი­ტი­კოს­თან“ სა­უბ­რი­სას ჰილ­მა გა­ნაცხა­და, რომ ჩვენ უკ­ვე ვართ მე­სა­მე მსოფ­ლიო ომ­ის მომ­სწრე­ნი, მი­უხ­ედ­ავ­ად იმ­ისა, ვა­ღი­არ­ებთ ამ­ას თუ არა.

„სამ­წუ­ხა­როდ იმ ის­ტო­რი­ულ შეც­დო­მებს ვი­მე­ორ­ებთ, რომ­ლებ­ზეც ვთქვით, რომ აღ­არ­ას­დროს გა­ვი­მე­ორ­ებ­დით“, — ამ­ბობს ჰი­ლი.

ეს შეც­დო­მე­ბი, ჰი­ლის აზ­რით, იმ და­სავ­ლურ ბიზ­ნე­სებს მო­იც­ავს, რომ­ლე­ბიც ვერ ხვდე­ბი­ან — თუ რო­გორ უწყო­ბენ ხელს ტი­რა­ნის სა­ომ­არი რე­სურ­სე­ბის შევ­სე­ბას. იგი ას­ევე ახ­სე­ნებს პუ­ტი­ნის მომ­ხრე­ებს, რომ­ლე­ბიც ავ­ტოკ­რა­ტის „სიძ­ლი­ერ­ით“ არი­ან აღ­ფრთო­ვა­ნე­ბუ­ლე­ბი და პო­ლი­ტი­კო­სებს, რომ­ლე­ბიც პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას თავს არ­იდ­ებ­ენ, იმ­ის მა­გივ­რად, რომ ერ­ოვ­ნუ­ლი უს­აფ­რთხო­ებ­ის­თვის გა­ერ­თი­ან­დნენ.

„უკ­რა­ინა არა მხო­ლოდ დე­მოკ­რა­ტი­ებ­სა და ავ­ტოკ­რა­ტი­ებს შო­რის, არ­ამ­ედ წე­სებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი სის­ტე­მის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის­თვის მიმ­დი­ნა­რე ბრძო­ლის ფრონ­ტად იქ­ცა, იმ სის­ტე­მის, რო­მელ­შიც ქვეყ­ნებს ძა­ლით არ არ­თმე­ვენ იმ­ას, რაც მათ უნ­დათ. არი­ან ქვეყ­ნე­ბი, მა­გა­ლი­თად, ჩი­ნე­თი, რომ­ლე­ბიც ფიქ­რო­ბენ, რომ რუ­სე­თის ეს ქმე­დე­ბე­ბი და­საშ­ვე­ბია. თუმ­ცა, სა­ერ­თო ჯამ­ში, ქვეყ­ნე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბამ ამ­ჟა­მინ­დე­ლი სა­ერ­თა­შო­რი­სო სის­ტე­მის მეშ­ვე­ობ­ით სარ­გე­ბე­ლი ნა­ხა — იქ­ნე­ბა ეს ვაჭ­რო­ბის და ეკ­ონ­ომ­იკ­ური ზრდის კუთხით სარ­გე­ბე­ლი ინ­ვეს­ტი­ცი­ებ­ის­გან თუ შე­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გლო­ბა­ლი­ზე­ბუ­ლი სამ­ყა­როს­გან. მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნე­ბი კი, სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, ამ სის­ტე­მის და­სას­რუ­ლია. აი, რა გა­აკ­ეთა რუ­სეთ­მა“, — ამ­ბობს ჰი­ლი „პო­ლი­ტი­კოს­თან“ სა­უბ­რი­სას.

ფი­ონი ჰილს მი­აჩ­ნია, რომ ბო­ლო დროს პუ­ტი­ნი თა­ვის გა­მოს­ვლებ­ში უჩ­ვე­ულ­ოდ ემ­ოცი­ურია, ხო­ლო მი­სი ეს მდგო­მა­რე­ობა იმ­ის ნი­შა­ნია, რომ სულ უფ­რო მე­ტი შან­სია — რუ­სე­თის პრე­ზი­დენ­ტმა მარ­თლაც გა­მო­იყ­ენ­ოს მის ხელთ არ­სე­ბუ­ლი ბირ­თვუ­ლი იარ­აღი.

ჰი­ლი აცხა­დებს, რომ პუ­ტი­ნის ქმე­დე­ბე­ბი გეგ­მას მიჰ­ყვე­ბა. ამ გეგ­მის გან­ხორ­ცი­ელ­ება კი პუ­ტინ­მა 2007 წლი­დან და­იწყო, რო­დე­საც გა­ნაცხა­და, რომ რუ­სე­თი ნა­ტოს და­მა­ტე­ბით გა­ფარ­თო­ებ­ას არ და­უშ­ვებ­და. ამ გან­ცხა­დე­ბი­დან ერ­თი წლის შემ­დეგ ნა­ტომ უკ­რა­ინ­ასა და სა­ქარ­თვე­ლოს სა­კუ­თა­რი კა­რე­ბი გა­უღო. 2008 წელს გა­მარ­თულ ბუ­ქა­რეს­ტის სა­მიტ­ზე პირ­ვე­ლად გახ­მა­ურ­და, რომ სა­ქარ­თვე­ლო ნა­ტოს წევ­რი გახ­დე­ბო­და, 4 თვის შემ­დეგ კი რუ­სე­თი სა­ქარ­თვე­ლო­ში შე­მო­იჭ­რა.

ჰი­ლი აცხა­დებს, რომ პუ­ტი­ნის „დი­ადი მი­ზა­ნი“ რუ­სე­თის გავ­ლე­ნის აღ­დგე­ნაა იმ ტე­რი­ტო­რი­ებ­ზე, რომ­ლებ­საც რუ­სე­თი სა­კუ­თა­რი „იმ­პე­რი­ის“ ნა­წი­ლად თვლის. ჰი­ლი აზ­უს­ტებს, რომ პუ­ტი­ნის წარ­მო­სახ­ვა­ში არ­სე­ბუ­ლი გავ­ლე­ნის სფე­რო მხო­ლოდ ყო­ფი­ლი საბ­ჭო­თა ქვეყ­ნე­ბით არ შე­მო­იფ­არ­გლე­ბა.

„პუ­ტინ­მა უკ­ვე გა­ახ­მო­ვა­ნა „რუ­სუ­ლი მსოფ­ლი­ოს“ იდეა. ბო­ლო პე­რი­ოდ­ში გა­მო­აქ­ვეყ­ნა ეს უკ­რა­ინ­ასა და რუ­სე­თის შე­სა­ხებ, სა­დაც წერს, რომ უკ­რა­ინ­ელ­ები და რუ­სე­ბი „ერ­თი ხალ­ხია“… ის იმე­ორ­ებს, რომ რუ­სე­თის და ევ­რო­პის საზღვრე­ბი ბევ­რჯერ შეც­ვლი­ლა და მის მი­მარ­თვებ­ში ბევრ რუს და საბ­ჭო­თა ლი­დერს აკ­რი­ტი­კებს, მათ შო­რის, ლე­ნინს და კო­მუ­ნის­ტებს, რად­გან, მი­სი აზ­რით, მათ რუ­სუ­ლი იმ­პე­რია გახ­ლი­ჩეს, რე­ვო­ლუ­ცი­ებ­ის ხარ­ჯზე და­კარ­გეს რუ­სუ­ლი მი­წე­ბი და, მი­უხ­ედ­ავ­ად იმ­ისა, რომ სტა­ლინ­მა მა­თი ნა­წი­ლი და­იბ­რუ­ნა (მა­გა­ლი­თად, ბალ­ტი­ის­პი­რე­თის ქვეყ­ნე­ბი და უკ­რა­ინ­ის ნა­წი­ლი), სსრკ-ს დაშ­ლას­თან ერ­თად ეს მი­წე­ბი ის­ევ და­იკ­არ­გა. პუ­ტი­ნის შე­ხე­დუ­ლე­ბაა, რომ საზღვრე­ბი იც­ვლე­ბა. ასე რომ, რუ­სუ­ლი იმ­პე­რი­ის საზღვრე­ბი მოს­კო­ვის­თვის ჯერ კი­დევ ღიაა“, — აცხა­დებს ჰი­ლი.

თუმ­ცა, ამ­ერ­იკ­ელი ექ­სპერ­ტის აზ­რით, ეს არ ნიშ­ნავს, რომ რუ­სე­თი ყვე­ლა იმ ქვეყ­ნის ან­ექ­სი­ას გეგ­მავს, რო­მე­ლიც ოდ­ეს­ღაც რუ­სე­თის სა­მე­ფოს გავ­ლე­ნის ქვეშ იყო. მი­სი თქმით, პუ­ტი­ნი ამ ქვეყ­ნებ­ში სა­კუ­თა­რი გავ­ლე­ნის აღ­დგე­ნას სხვა მე­თო­დე­ბი­თაც შეძ­ლებს.

„შე­გიძ­ლია ქვე­ყა­ნა შე­ნი გავ­ლე­ნის ქვეშ მი­სი იზ­ოლ­ირ­ებ­ით მო­აქ­ციო — უზ­რუნ­ველ­ყო, რომ მა­თი ლი­დე­რე­ბი მოს­კოვ­ზე იყ­ვნენ და­მო­კი­დე­ბულ­ნი მა­თი მოს­კო­ვი­დან და­ნიშ­ვნით, არ­ჩევ­ნე­ბის გა­ყალ­ბე­ბით, ან მა­თი რუ­სულ ეკ­ონ­ომ­იკ­ურ-პო­ლი­ტი­კურ და უს­აფ­რთხო­ებ­ის ქსე­ლებ­ში გაბ­მით. ამ­ას ვხე­დავთ ყო­ფილ საბ­ჭო­თა სივ­რცე­ში“

რო­გორც ჰი­ლი აცხა­დებს, უკ­რა­ინა ის ქვე­ყა­ნაა, რო­მელ­მაც სა­ქარ­თვე­ლოს, აზ­ერ­ბა­იჯ­ან­ის, სომ­ხე­თი­სა და ყა­ზა­ხე­თის­გან გან­სხვა­ვე­ბით, რუ­სე­თის გავ­ლე­ნის­გან თა­ვის დაღ­წე­ვა მო­ახ­ერ­ხა.

„ახ­ლა პუ­ტი­ნი იძ­ახ­ის, რომ უკ­რა­ინა უკ­რა­ინ­ელ­ებს არ ეკ­უთ­ვნის, უკ­რა­ინა მას და წარ­სულს ეკ­უთ­ვნის. ის უკ­რა­ინ­ას რუ­კი­დან წაშ­ლის, რად­გან მი­სი ად­გი­ლი „რუ­სუ­ლი მსოფ­ლი­ოს“ რუ­კა­ზე არ არ­ის. მან ეს უკ­ვე გვითხრა… მოკ­ლედ რომ ვთქვათ, თუ პუ­ტი­ნი თა­ვის მიზ­ნებს მი­აღ­წევს, უკ­რა­ინა აღ­არ იარ­სე­ბებს იმ ფორ­მით, რო­გო­რი­თაც ბო­ლო 30 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში არ­სე­ბობ­და“, — აცხა­დებს ჰი­ლი „პო­ლი­ტი­კოს­თან“ სა­უბ­რი­სას.

ფი­ონა ჰი­ლი აღ­ნიშ­ნავს, რომ რუ­სეთ­მა შე­იძ­ლე­ბა მთლი­ანი უკ­რა­ინა და­იკ­ავ­ოს, თუმ­ცა მი­სი მი­ზა­ნი უკ­რა­ინ­ის და­ნა­წევ­რე­ბაა და არა მთელ ტე­რი­ტო­რი­აზე კონ­ტრო­ლის დამ­ყა­რე­ბა.

„მან შე­ხე­და ავ­ღა­ნეთს, ერ­აყს, ლი­ბი­ას და სხვა ქვეყ­ნებს, რომ­ლე­ბიც ოფ­იცი­ალ­ურ­ად აღი­არ­ებ­ულ ძა­ლებ­სა და მე­ამ­ბო­ხე­ებს შო­რის არი­ან გახ­ლე­ჩი­ლე­ბი. პუ­ტი­ნი ამ­ით კმა­ყო­ფი­ლი იქ­ნე­ბო­და — და­ყო­ფი­ლი, და­ნა­წევ­რე­ბუ­ლი უკ­რა­ინა, რომ­ლის სხვა­დას­ხვა ტე­რი­ტო­რი­ები სხვა­დას­ხვა პა­ტა­რა სა­ხელ­მწი­ფო­ებია“, — აცხა­დებს ჰი­ლი.

 

რუ­სეთ­ში 2024 წლის­თვის და­გეგ­მი­ლი საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბი და
სა­ვა­რა­უდო პროგ­ნო­ზი

ჰი­ლის თქმით, ას­ევე გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია პუ­ტი­ნის პი­რა­დი გეგ­მე­ბი, კერ­ძოდ, რუ­სეთ­ში 2024 წლის­თვის და­გეგ­მი­ლი საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნე­ბი. რო­გორც ჰი­ლი აცხა­დებს, რუ­სეთ­ში ჯან­სა­ღი პო­ლი­ტი­კუ­რი კონ­კუ­რენ­ცი­ის არ­სე­ბო­ბის ილ­უზია არ­ავ­ის აქ­ვს, თუმ­ცა პუ­ტინს მა­ინც სურს, რომ სა­კუ­თა­რი პო­პუ­ლა­რო­ბის და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი დე­მონ­სტრი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნოს. ას­ეთი პო­ლი­ტი­კუ­რი კლი­მა­ტის ფონ­ზე, ჰი­ლის თქმით, რუ­სეთ­ში აპ­ათი­ური გან­წყო­ბა სუ­ფევს. ამ­ერ­იკ­ელი ექ­სპერ­ტი ამ­ბობს, რომ ბევ­რი პუ­ტინს მხარს იმ­იტ­ომ უჭ­ერს, რომ სხვა არ­ჩე­ვა­ნი არ არ­სე­ბობს, ხო­ლო ის ვინც პუ­ტინს არ ემ­ხრო­ბა, სა­ვა­რა­უდ­ოდ, არ­ჩევ­ნებ­ზეც არ წა­ვა.

ჰი­ლი აღ­ნიშ­ნავს, რომ ბო­ლოს პუ­ტი­ნის გავ­ლე­ნა შე­და­რე­ბით სუს­ტი ყი­რი­მის ან­ექ­სი­ამ­დე იყო, ან­ექ­სი­ის შემ­დეგ კი მი­სი რე­იტ­ინ­გი ის­ევ გა­იზ­არ­და. ჰი­ლი აცხა­დებს, რომ პუ­ტი­ნის, რო­გორც პრე­ზი­დენ­ტის, პერ­სო­ნა მის ხისტ, ძლი­ერ პი­როვ­ნე­ბას ეფ­უძ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც ქვე­ყა­ნას იც­ავს — ამ­იტ­ომ სჭირ­დე­ბა ის რუ­სეთს. „თუ ყვე­ლა­ფე­რი მშვი­დო­ბი­ან­ად და უხ­მა­ურ­ოდ გან­ვი­თარ­და, მა­შინ რა­ში გჭირ­დე­ბა ვლა­დი­მერ პუ­ტი­ნი?“ — ამ­ბობს ჰი­ლი.

გარ­და ამ­ისა, ჰი­ლი იმ­აზ­ეც ამ­ახ­ვი­ლებს ყუ­რადღე­ბას, რომ ვლა­დი­მერ პუ­ტინს 2022 წლის ოქ­ტომ­ბერ­ში 70 წე­ლი შე­უს­რულ­დე­ბა, რაც რუ­სუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი სივ­რცის­თვის უკ­ვე დი­დი ას­აკია.

„შე­იძ­ლე­ბა მას იმ­ის გან­ცდა აქ­ვს, რომ დრო იწ­ურ­ება — 22 წე­ლია ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბას იკ­ავ­ებს და ას­ეთი ტი­პის ლი­დე­რის ნე­ბით ან არ­ჩევ­ნე­ბის მეშ­ვე­ობ­ით წას­ვლის შან­სე­ბი საკ­მა­ოდ და­ბა­ლია. ას­ეთი ლი­დე­რე­ბი ან ისე მი­დი­ან, რო­გორც ლუ­კა­შენ­კოს ეგ­ონა, რომ წა­ვი­დო­და — მა­სობ­რი­ვი პრო­ტეს­ტის შე­დე­გად, ან­და სა­კუ­თარ კა­ბი­ნე­ტებ­ში კვდე­ბი­ან“, — ამ­ბობს ჰი­ლი.

 

თა­ვი არ უნ­და მო­ვიტყუ­ოთთით­ქოს ახ­ლა მსოფ­ლიო ომ­ის ზღვარ­ზე ვართ,
რო­ცა ეს ომი უკ­ვე დაწყე­ბუ­ლია

ჰი­ლის თქმით, გან­ვი­თა­რე­ბულ­მა მოვ­ლე­ნებ­მა ნა­ტოს წი­ნა­შე არ­სე­ბუ­ლი გა­მოწ­ვე­ვე­ბი კი­დევ უფ­რო გა­ამ­წვა­ვა და ხა­ზი გა­უს­ვა იმ ფაქ­ტს, რომ ალი­ან­სმა ვერ მო­ახ­ერ­ხა შე­ემ­უშ­ავ­ებ­ინა თან­დმიმ­დევ­რუ­ლი სტრა­ტე­გია რუ­სე­თის მხრი­დან მო­მა­ვა­ლი რის­კე­ბის ნე­იტ­რა­ლი­ზე­ბის­თვის. ახ­ლა კი, ჰი­ლის თქმით, ჩვენ უკ­ვე მე­სა­მე მსოფ­ლიო ომ­ის მომ­სწრე­ნი ვრთ.

„პუ­ტინ­მა გარ­კვე­ვით გა­ნაცხა­და, რომ თუ ამ ომ­ში ვინ­მე ჩა­ერ­თვე­ბა, ის­ინი ის­ეთ პა­სუხს მი­იღ­ებ­ენ, რო­მე­ლიც ის­ტო­რი­ას ჯერ არ უნ­ახ­ავს. ამ­ას­თა­ნა­ვე, მან რუ­სე­თის სტრა­ტე­გი­ული შე­კა­ვე­ბის ძა­ლე­ბი სპე­ცი­ალ­ურ საბ­რძო­ლო რე­ჟიმ­ზე გა­და­იყ­ვა­ნა. ამ­ით ის ხაზს უს­ვამს, რომ ბირ­თვულ არ­ჩე­ვანს გა­ნი­ხი­ლავს… ეს პუ­ტი­ნის მა­ხა­სი­ათ­ებ­ელია — თუ მას ინ­სტრუ­მენ­ტი აქ­ვს, მას უნ­და, რომ ის გა­მო­იყ­ენ­ოს. რა­ტომ გაქ­ვს, თუ ვერ გა­მო­იყ­ენ­ებ? მან, გარ­კვე­ულ­წი­ლად, უკ­ვე გა­მო­იყ­ენა ბირ­თვუ­ლი იარ­აღი“, — აცხა­დებს ჰი­ლი და მა­გა­ლი­თად ალ­ექ­სან­დრ ლიტ­ვი­ნენ­კოს რა­დიოაქტიური იზ­ოტ­ოპ­ით მო­წამ­ლვის ინ­ცი­დენ­ტი მოჰ­ყავს.

„თუ ვინ­მე ფიქ­რობს, რომ პუ­ტი­ნი არ გა­მო­იყ­ენ­ებს იმ­ას, რაც აქ­ვს, რად­გან ეს უჩ­ვე­ულო და ბო­რო­ტი საქ­ცი­ელი იქ­ნე­ბო­და, კი­დევ ერ­თხელ და­ფიქ­რდეს. ყო­ველ ჯერ­ზე, რო­ცა ფიქ­რობ — „ის ამ­ას არ იზ­ამს, არა?“, დი­ახ, იზ­ამს, და რა თქმა უნ­და, მას უნ­და, რომ ჩვენ ეს ვი­ცო­დეთ“, — აცხა­დებს, ჰი­ლი.

ფი­ონა ჰი­ლის თქმით, თა­ვი არ უნ­და მო­ვიტყუ­ოთ — თით­ქოს ახ­ლა მსოფ­ლიო ომ­ის ზღვარ­ზე ვართ, რო­ცა ეს ომი უკ­ვე დაწყე­ბუ­ლია.