21 მარტს ქართული ჟურნალისტიკის დღე აღინიშნება. თარიღი საქართველოს ჟურნალისტთა ფედერაციამ და თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა 1993 წელს დააწესეს. ეს დღე უკავშირდება პირველი ქართული გაზეთის დაარსებას, რომელიც 1819 წლის 8 მარტით, ახალი სტილით კი 21 მარტით თარიღდება.
როგორი უნდა იყოს ჟურნალისტიკა და როგორი პროფესიული პასუხისმგებლობა აქვს საკუთარი აუდიტორიის წინაშე? — გვესაუბრება თსუ–ის სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ჟურნალისტიკის და მასობრივი კომუნიკაციის მიმართულების ხელმძღვანელი, პროფესორი მანანა შამილიშვილი:
– სიმართლე გითხრათ, ჯერ კიდევ ვერ გადამიწყვეტია, კარგია თუ ცუდი პროფესიული დღის აღნიშვნა. თითქოს წარსულთან მაბრუნებს, როცა ზემოდან გვიწესებდნენ და ჩვენ ვზეიმობდით, ხოტბას ვასხამდით, ერთმანეთს წარმატებებს ვუსურვებდით და ასე მოჩვენებითად ვდღესასწაულობდით, მარად კარნავალურობის განცდით. თუმცა, ეს დღე უფრო მეტი დატვირთვისაა, გაცილებით ბევრს ნიშნავს, ვიდრე კონკრეტული პროფესიისთვის პატივის მიგება. ორასზე მეტი წლის წინ, სწორედ 1819 წლის 21 მარტს (ახალი სტილით) დაარსდა პირველი ქართული გაზეთი — „საქართველოს გაზეთი“, შემდგომში „ქართული გაზეთი“. ამ დიდმნიშვნელოვან მოვლენას ეხმაურება პროფესიული თარიღის აღნიშვნაც.
მე თუ მკითხავთ, ყოველი დღე ჟურნალისტისაა, რადგან არ მეგულება ქვეყნად სხვა უფრო მნიშვნელოვანი პროფესია, ასეთი დიდი პასუხისმგებლობა რომ ჰქონდეს საზოგადოებისა და ქვეყნის წინაშე. „არ უნდა არსებობდეს მთავრობა ცენზორის გარეშე და სადაც პრესა თავისუფალია, იქ ასეც იქნება“, — ასე უთხრა თომას ჯეფერსონმა ჯორჯ ვაშინგტონს. დიდი დრო გავიდა მას შემდეგ, რაც დამფუძნებელ მამათა ეს პოზიცია ამერიკის საკანონმდებლო დოქტრინაში აისახა. ამ ხნის მანძილზე ჟურნალისტიკის წინაშე მუდმივად ახალი პრობლემები იჩენდა თავს — ბიზნესის წნეხი, სახელისუფლებო გავლენა, კონგლომერაცია, რეიტინგების ტირანია, ტექნოლოგიების განვითარების ფორსირებული ტემპი, სულ უფრო მზარდ კომუნიკაციურ ველში გათქვეფის საშიშროება. და ამ ფონზე მარადიულ დილემად ქცეული ეთიკურობის საკითხი — სამუშაო ინსტრუმენტები უფრო სწრაფად ვითარდება თუ თავად პროფესია?
მედიის მიმართ სამდურავს რა გამოლევს, ნიადაგ ამას ჩივის დიდი და პატარა. მართალიცაა — დღეს, როგორც არასდროს, ქართულ ჟურნალისტიკას აკლია პროფესიონალიზმი, ზოგჯერ ეთიკურობასთანაც გახლავთ მწყრალად და სინდისთანაც, დამოუკიდებლობის პრობლემაც აქვს და პოლიტიკური ანგაჟირებულობისაც. თუმცა, მთავარი ნაკლი მაინც ისაა, რომ საკუთარი აუდიტორიის გულისხმას ყურს აღარ უგდებს. დღეს იგი იქცა „ხელისუფლებად პასუხისმგებლობის გარეშე“. არადა, ეს ის პროფესიაა, საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებული რომ უნდა იყოს — მიაწოდოს მართალი ინფორმაცია, რომელიც მას თავისუფლებისთვის, დემოკრატიის განვითარებისთვის სჭირდება.
და მაინც, მიუხედავად ბევრი ნაკლისა, დამსახურებული კრიტიკისა (ხან კი დაუმსახურებელისა), უნდა ვაღიაროთ, რომ ჟურნალისტიკა ყველაზე მამაცი პროფესიაა და ეს რომ ასეა, უკრაინაში მიმდინარე მოვლენებმა ნათლად გვიჩვენა. მივულოცოთ პროფესიული დღე მათ, ვისაც ჟურნალისტობის უდიდესი მისია აკისრია და საკუთარი სიცოცხლის ფასად იცავს ქვეყნის დამოუკიდებლობასა და თავისუფლებას. ვისურვოთ, რომ ქართულმა ჟურნალისტიკამ დაიბრუნოს თავისი კეთილი სახელი, გაიხსენოს წარსულის საუკეთესო გამოცდილება და ქმედით იარაღად აქციოს დღეს ლამის არტეფაქტად აღქმული „მართულთა მსახურების“ იდეა.