ბრიტანულ ჟურნალ „სფექთეითორში„ გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „პუტინის პრეტორიანული გვარდიაც კი მის წინააღმდეგ გამოდის“, რომელშიც განხილულია რუსეთის პრეზიდენტისადმი დაქვემდებარებული „წმინდათა წმინდა“ სტრუქტურის — ეროვნული გვარდიის ჯარების („როსგვარდიის“) მდგომარეობა და „გვარდიელთა“ განწყობა.
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
„განა შეიძლება ვინმემ იფიქროს, რომ დაუნდობელი ავტოკრატი, რომელიც თვლის, რომ დასავლეთს მისი დამხობა ხალხის გამოსვლებით სურს, დარწმუნებული არ არის თავისი გვერდით მყოფი პრეტორიანული გვარდიის ერთგულებაში? კრემლი ხომ დიდი ხანია მიიჩნევს, რომ დასავლეთს ჯერ რუსეთის იზოლირება სურს, შემდეგ კი მისი [დასავლურ ყაიდაზე] გარდაქმნა გარედან თავსმოხვეული „ფერადი რევოლუციის“ ან ქვეყნის შიგნით შეგზავნილი „ტროას ცხენის“ სტრატეგიით. კრემლის იდეა იმაში მდგომარეობს, რომ სახალხო რევოლუციები და ქუჩის პროტესტები მობილიზდება და ხელისუფლების წინააღმდეგ მიმართულ იარაღად „ბნელი დასავლური პოლიტიკური ტექნოლოგიებით“ გადაიქცევა, სამხედრო ძალა კი მხოლოდ უკიდურეს საშუალებად გამოიყენება.
პოსტსაბჭოთა ავტორიტარის წინააღმდეგ აჯანყება [ყაზახეთში], რუსეთის პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების ფალსიფიცირების გამო მომხდარი საპროტესტო აქციები 2011-2013 წლებში, სამოქალაქო ომი სირიის [დიქტატორის წინააღმდეგ], 2014 წლის „ევრომაიდანი“ უკრაინაში, ბელარუსის დიქტატორის ალექსანდრე ლუკაშენკოს წინააღმდეგ მიმართული მასობრივი დემონსტრაციები 2021 წელს… კრემლის აზრით, არცერთი ამ ჩამოთვლილ მოვლენათაგანი თავისით, ბუნებრივად არ მომხდარა, არ ყოფილა ორგანული რეაქცია კორუმპირებული და არადემოკრატიული რეჟიმების წინააღმდეგ და ყველა ისინი აშშ-ში, ლენგლიში, ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს (CIA) მიერ არის მომზადებული (ბრიტანულ დაზვერვას MI6-ს კრემლი ამ შემთხვევაში დიდსულოვნად მხოლოდ დამხმარე როლს აკისრებს).
ამ კონტექსტში გასაკვირი არ უნდა იყოს, რომ ვლადიმერ პუტინი წლობით ემზადებოდა ე.წ. „მეხუთე კოლონასთან“ საბრძოლველად. მზადების ერთ-ერთი გამოხატულება გახდა „როსგვარდიის“, ანუ ეროვნული გვარდიის შექმნა 2016 წელს, როცა 180 ათასი ადამიანი შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაქვემდებარებიდან უსაფრთხოების სამსახურის დაქვემდებარებაში გადაიყვანეს და მას სათავეში გენერალი ვიქტორ ზოლოტოვი ჩაუყენეს, რომელსაც ფაქტიურად ვერავინ ხედავს.
ვიქტორ ზოლოტოვი ვლადიმერ პუტინის ყოფილი მთავარი პირადი მცველი იყო და ბანდიტობით ცნობილ პიროვნებას წარმოადგენდა. როცა ოპოზიციურმა აქტივისტმა ალექსი ნავალნიმ ეროვნულ გვარდიაში („როსგვარდიაში“) კორუფციის ფაქტების გამომჟღავნება დაიწყო, ვიქტორ ზოლოტოვმა ვიდეორგოლი ჩაწერა, რომელშიც ალექსი ნავალნი დუელში გამოიწვია და დაემუქრა — „ფარშად გადაგაქცევო“. კაცმა რომ თქვას, ვიქტორ ზოლოტოვს „როსგვარდიის“ მიღმა არანაირი გავლენა და ძალაუფლება არ აქვს, არ ჰყავს მოკავშირეები (ჩეჩნეთის ლიდერის რამზან კადიროვის გარდა, რომელიც კიდევ უფრო მეტი ბანდიტური გადახრები აქვს ზოლოტოვთან შედარებით), მას არც პოლიტიკური კარიერა არ ელოდება, ვლადიმერ პუტინის გარეშე.
რუსეთის ეროვნული გვარდიის შემადგენლობაში შედიან სწრაფი დანიშნულების სპეციალური რაზმი (СОБР), რომელიც ფაქტიურად შინაგანი ჯარისა და „ომონ“-ის პარალელურ ქვედანაყოფს წარმოადგენს. სწორედ ისინი ითვლებიან ვლადიმერ პუტინის ხელისუფლების დასაყრდენად სახლხო პროტესტების დროს. შესაბამისად, „როსგვარდიელებს“ ბოლო დრომდე პატივს სცემდნენ და ანებივრებდნენ — მაღალი ხელფასები, განსაკუთრებული შეღავათები, დიდი ბიუჯეტი — ყველაფერს, რასაც კი ვიქტორ ზოლოტოვი ითხოვდა, დაუყონებლივ იღებდა.
მაგრამ უკრაინაში შეჭრამ ამ სიმბიოზზეც — „როსგვარდიაზეც“ მოახდენა ზეგავლენა. ვლადიმერ პუტინს წარმოდგენილი ჰქონდა, რომ უკრაინის მთავრობა პირველივე რყევის შედეგადაც დაინგრეოდა, ხოლო მის ნაცვლად მარიონეტულ რეჟიმს შექმნიდა. რუსეთის პრეზიდენტის აზრით, უკრაინელტა უმრავლესობა არსებული ხელისუფლების დამხობას მორჩილად შეხვდებოდა და მას მომხდარ ფაქტად აღიქმიდა. და მაინც, ალბათ, გამოჩნდებოდნენ ისეთი ადამიანებიც, რომელიც მარიონეტულ რეჟიმს გააპროტესტებდა და ამიტომაც ეროვნული გვარდიის მნიშვნელოვანი ნაწილი, რუსეთის სხვადასხვა ოლქებში შეკრებილი, შეჭრის ძალებში ჩართეს (ანუ უკრაინაში რეგულარულ არმიასთან ერთად შევიდა), ე.წ „სპეცოპერაციის“ დროს საზოგადოებრივი წესრიგის დასაცავად.
რა თქმა უნდა, ვლადიმერ პუტინის გეგმა უკრაინის ხელისუფლების სწრაფ დამხობაზე არ გამართლდა და ამიტომ „როსგვარდიელები“ ომის წინა ხაზზე აღმოჩნდნენ: სამწუხაროდ, ისინი ამისათვის არც გაწრთვნილები არ იყვნენ და არც შეიარაღებულები. მათი დანაკარგები ისეთივე დრამატული აღმოჩნდა, როგორც რეგულარული ჯარისა. შესაბამისად, სოციალური ქსელები აჭრელდა საჩივრებით, რომ მათ კრემლი „საზარბაზნე ხორცად“ იყენებს.
ბუნებრივია, ამ ყველაფერმა რუსული საზოგადოების ყურადღება მიიპყრო, როცა კრასნოდარელმა თორმეტმა „როსგვარდიელმა“ უარი განაცხადეს უკრაინაში გაგზავნაზე და სასამართლოში სარჩელი შეიტანეს იმ საფუძველზე, რომ მათ მიერ დადებული კონტრაქტები, მათი თანხმობის გარეშე, რუსეთის საზღვრებს მიღმა გაგზავნას არ ითვალისწინებს.
„როსგვარდიასთან“ დაკავშირებით ყველაზე მოულოდნელი და საოცარი ფაქტი იყო ვიქტორ ზოლოტოვის მოადგილის — გენერალ რომან გავრილოვის დაპატიმრება, საწვავის დატაცებისა და საიდუმლო ინფორმაციის გამჟღავნების ბრალდებით. თვითონ ვიქტორ ზოლოტოვი, როგორც ჩანს, პრეზიდენტთან მისასვლელ გზებს ეძებდა, მასთან აუდიენციის მიზნით, რომ დაკავებული მოადგილე გაეთავისუფლებინა, მაგრამ, აშკარაა, რომ ვლდიმერ პუტინმა, რომელსაც არასასურველი შეხვედრებიდან თავის არიდების დიდი გამოცდილება აქვს, მასთან საუბარი არ მოისურვა.
მართალია, ჯერ-ჯერობით ნაადრევია ე.წ. „სასახლის გადატრიალებაზე“ თუ სხვა მსგავს მოვლენაზე ლაპარაკი, რადგანაც კრემლის უშიშროების აპარატი, ჩვეულებრივად, შთანთქავს ხოლმე „განტევების ვაცებს“ და „მოღალატეებს“, მაგრამ აშკარაა, რომ რეჟიმს პრობლემები აქვს და ის რეპრესიებს მიმართავს.
ეროვნული გვარდია კრემლის წინა ხაზის დამცველი იქნება როგორც პოლიტიკური ელიტის „მანევრებისაგან“, ასევე სახალხო პროტესტებისაგან. რა თქმა უნდა, კრემლისთვის გაკვეთილი იქნება მათი სიკვდილი უკრაინაში, მათი იმედგაცრუება და გაბოროტება. შესაბამისად, გვარდიის დანგრევა ვლადიმერ პუტინისათვის საკუთარი სტრუქტურის დანგრევის სტრატეგია იქნებოდა.
თარგმნა სიმონ კილაძემ
