გვე­სა­უბ­რე­ბა თსუის ასოცირებული პრო­ფე­სო­რი გი­ვი ბე­დი­ან­აშ­ვი­ლი

ჩვენ და­ვა­ფიქ­სი­რეთ ევ­რო­კავ­შირ­ში გა­წევ­რი­ან­ებ­ის სურ­ვი­ლი და, ცხა­დია, ეს თან­ხმო­ბა და წევ­რო­ბის დაჩ­ქა­რე­ბუ­ლი პრო­ცე­სი გა­მარ­თლე­ბუ­ლია. მე ვიც­ნობ სხვა­დას­ხვა მო­საზ­რე­ბას, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც ამ­ჟა­მად ევ­რო­კავ­ში­რის და ჩვე­ნი სტან­დარ­ტე­ბის, მოთხოვ­ნე­ბის და პი­რო­ბე­ბის თან­ხვედ­რა არ­ის, და­ახ­ლო­ებ­ით, 40-50%. ეს მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი უახ­ლო­ეს პე­რი­ოდ­ში 60-70 %-მდე გა­იზ­რდე­ბა. შე­სა­ბა­მი­სო­ბის ის აუც­ილ­ებ­ელი პი­რო­ბა, რაც შე­ეხ­ება ეკ­ონ­ომ­იკ­ას და სა­მარ­თლებ­რივ სფე­როს, უნ­და დაკ­მა­ყო­ფილ­დეს, რომ ქვე­ყა­ნამ ევ­რო­კავ­ში­რის ქვეყ­ნე­ბის გა­რე­მო­ში თა­ვი კონ­კუ­რენ­ტუ­ნა­რი­ან­ად და თა­ნას­წო­რად იგ­რძნოს და მო­ახ­ერ­ხოს ევ­რო­კავ­ში­რის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის სრუ­ლად გა­მო­ყე­ნე­ბა. მხედ­ვე­ლო­ბა­შია ის, რომ კან­დი­და­ტი ქვე­ყა­ნა უნ­და აკ­მა­ყო­ფი­ლებ­დეს ცნო­ბილ ე.წ. „კო­პენ­ჰა­გე­ნის კრი­ტე­რი­უმ­ებს“. დღე­ვან­დე­ლი გა­მოწ­ვე­ვე­ბის ფონ­ზე, ყვე­ლას­თვის ცხა­დია, რომ აუც­ილ­ებ­ელია ჩვე­ნი კონ­ცენ­ტრი­რე­ბუ­ლი ძა­ლის­ხმე­ვა სა­ქარ­თვე­ლოს ევ­რო­კავ­ში­რის წევ­რო­ბი­სათ­ვის აუც­ილ­ებ­ელი ზე­მო­აღ­ნიშ­ნუ­ლი კრი­ტე­რი­უმ­ებ­ის დაჩ­ქა­რე­ბულ რე­ჟიმ­ში დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბი­სათ­ვის.

ევ­რო­კავ­ში­რის წევ­რო­ბით ქვე­ყა­ნას ეძ­ლე­ვა ახ­ალი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი, თუმ­ცა, სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის უკ­ვე ას­ოც­ირ­ებ­ის შე­სა­ხებ შე­თან­ხმე­ბა (რო­მელ­საც ხე­ლი მო­ეწ­ერა და მი­ღე­ბუ­ლია ჯერ კი­დევ 27.06.2014) ქმნის მნიშ­ვნე­ლო­ვან სტი­მულ­სა და ევ­რო­კავ­ში­რის მხრი­დან მხარ­და­ჭე­რას ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ეკ­ონ­ომ­იკ­ის, პო­ლი­ტი­კუ­რი და სა­მარ­თლებ­რი­ვი სტრუქ­ტუ­რე­ბი­სა და ინ­სტი­ტუ­ტე­ბის ევ­რო­კავ­შირ­თან თავ­სე­ბა­დო­ბის მა­ღა­ლი დო­ნის მიღ­წე­ვის­თვის.

რაც შე­ხე­ბა ევ­რო­კავ­ში­რის წევ­რო­ბას, რა თქმა უნ­და, ეს უკ­ვე ინ­ტეგ­რა­ცი­ის სხვა უმ­აღ­ლე­სი დო­ნეა და გუ­ლის­ხმობს ქვეყ­ნის სრულ ჩარ­თუ­ლო­ბას ევ­რო­კავ­ში­რის ეკ­ონ­ომ­იკ­ურ სის­ტე­მა­ში – ერ­თი­ანი ბაზ­რის ფორ­მატ­ში. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ის ეფ­უძ­ნე­ბა ცნო­ბილ 4 თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, რო­გო­რი­ცაა სა­ქონ­ლის გა­და­ად­გი­ლე­ბის, ად­ამი­ან­თა გა­და­ად­გი­ლე­ბის, მომ­სა­ხუ­რე­ბი­სა და კა­პი­ტა­ლის გა­და­ად­გი­ლე­ბის თა­ვი­სუფ­ლე­ბა. მა­გა­ლი­თად, ად­ამი­ან­თა (პირ­თა) თა­ვი­სუ­ფა­ლი გა­და­ად­გი­ლე­ბა, რო­მელ­საც ორ­გვა­რი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქ­ვს, ერ­თი მხრივ, ეხ­ება მუ­შა­ხე­ლის თა­ვი­სუ­ფალ გა­და­ად­გი­ლე­ბას, რა­შიც იგ­ულ­ის­ხმე­ბა ნე­ბის­მი­ერი წევ­რი სა­ხელ­მწი­ფოს მო­ქა­ლა­ქის მი­მართ ნე­ბის­მი­ერი დის­კრი­მი­ნა­ცი­ის აკ­რძალ­ვა სა­მუ­შა­ოზე და­ქი­რა­ვე­ბი­სას, ან­აზღა­ურ­ებ­ის­ას ან სხვა სა­მუ­შაო პი­რო­ბე­ბის გან­საზღვრი­სას. მე­ორე მხრივ, პირ­თა თა­ვი­სუ­ფა­ლი გა­და­ად­გი­ლე­ბის უფ­ლე­ბა გუ­ლის­ხმობს თი­თოეული წევ­რი სა­ხელ­მწი­ფოს მო­ქა­ლა­ქის უფ­ლე­ბას – იცხოვ­როს ან ეკ­ონ­ომ­იკ­ური საქ­მი­ან­ობა აწ­არ­მო­ოს მე­ორე წევრ სა­ხელ­მწი­ფო­ში. უნ­და აღ­ინ­იშ­ნოს, რომ აქ ჩნდე­ბა მიგ­რა­ცი­ული ნა­კა­დე­ბის გა­ჩე­ნის მა­ღა­ლი რის­კე­ბი გან­ვი­თა­რე­ბა­დი ეკ­ონ­ომ­იკ­ის ქვეყ­ნე­ბი­დან გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ქვეყ­ნე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით, რაც, ვფიქ­რობ, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გა­მოწ­ვე­ვაა ევ­რო­კავ­ში­რის წევ­რო­ბის კან­დი­და­ტი ქვეყ­ნის­თვის. პირ­ველ რიგ­ში, ეს შე­ეხ­ება ახ­ალ­გაზ­რდო­ბას, რომ­ლის მის­წრა­ფე­ბა – უკ­ეთ­ეს გა­რე­მო­ში იცხოვ­როს და და­საქ­მდეს, გა­სა­გე­ბია. აქ მე ვგუ­ლის­ხმობ ქვეყ­ნის ეკ­ონ­ომ­იკ­ის კონ­კუ­რენ­ტუ­ნა­რი­ან­ობ­ას, გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი რე­ალ­ური სექ­ტო­რის არ­სე­ბო­ბას, სა­მე­წარ­მეო სფე­როს ეფ­ექ­ტი­ან ჩარ­თუ­ლო­ბას ევ­რო­კავ­ში­რის ბიზ­ნეს­გა­რე­მო­ში. ამ დღე­ებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი რე­ზო­ლუ­ცია ევ­რო­კავ­შირ­ში ინ­ტეგ­რა­ცი­ის შე­სა­ხებ, იმ­ედი მაქ­ვს, მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შე­უწყობს ხელს ჩვე­ნი ქვეყ­ნის ევ­რო­კავ­ში­რის წევ­რო­ბის გზა­ზე პრო­ცე­სის დაჩ­ქა­რე­ბას და შე­სა­ბა­მი­სი აუც­ილ­ებ­ელი სის­ტე­მუ­რი ღო­ნის­ძი­ებ­ებ­ის გან­ხორ­ცი­ელ­ებ­ას.

ამ­ას­თან, ვფიქ­რობ, ფრი­ად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ევ­რო­კავ­ში­რის სტრუქ­ტუ­რებ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს დღე­ვან­დე­ლი ფორ­მა­ტით ჩარ­თუ­ლო­ბის პო­ტენ­ცი­ალ­ისა და შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის მთლი­ანი გა­მო­ყე­ნე­ბა. პირ­ველ რიგ­ში იგ­ულ­ის­ხმე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს სო­ცი­ალ­ურ-ეკ­ონ­ომ­იკ­ური სის­ტე­მის კომ­პლექ­სუ­რი მო­დერ­ნი­ზა­ცია-სრულ­ყო­ფა და მი­სი მდგრა­დო­ბის დო­ნის ამ­აღ­ლე­ბა, რა­საც დღე­ვან­დე­ლი უკ­ვე გლო­ბა­ლუ­რი ხა­სი­ათ­ის გა­მოწ­ვე­ვე­ბის ფონ­ზე არ­სე­ბი­თი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქ­ვს ჩვე­ნი ქვეყ­ნი­სათ­ვის — სავ­სე­ბით მარ­თე­ბუ­ლად აღ­ნიშ­ნავს აკ­ად­ემ­იკ­ოსი ვლა­დი­მერ პა­პა­ვა იმ­ის შე­სა­ხებ, რომ უკ­რა­ინ­ის ომი შეც­ვლის მსოფ­ლიო ეკ­ონ­ომ­იკ­ის არ­ქი­ტექ­ტუ­რას. სა­ქარ­თვე­ლომ უნ­და მო­ახ­ერ­ხოს ამ პი­რო­ბებ­ში თა­ვი­სი ღირ­სე­ული ად­გი­ლის და­კა­ვე­ბა.